Forum gromadzi przedstawicieli świata nauki, polityki, biznesu i kultury. W tym roku oprócz takich osobistości jak prof. Jerzy Buzek, prof. Marek Belka, dr Irena Eris i prof. Andrzej Koźmiński zaproszeni zostali Olga (Kora) Sipowicz oraz Nadia Sawczenko, natomiast gośćmi specjalnymi byli amerykański futurolog Martin Ford i pierwszy wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej Frans Timmermans. Wydarzenie oficjalnie rozpoczął oraz zakończył prezydent Sopotu Jacek Karnowski, natomiast Galę prowadziła Dorota Warakomska. W specjalnie przygotowanym na tę okazję pawilonie stojącym na plaży oraz w centrum konferencyjnym hotelu Sheraton łącznie odbyły się 64 godziny sesji i paneli, w których brało udział aż 1141 uczestników z 23 krajów.
Nowy model pracy
To właśnie wokół kształtującego się nowego modelu pracy odbywało się większość debat, a idea dochodu gwarantowanego zdominowała większość paneli. Guy Standing profesor Uniwersytetu Londyńskiego określił pracowników wykonujących swoje zadania na podstawie elastycznych form zatrudnienia jako prekariuszy. Słowo pochodzi z połączenia proletariatu i nieustającego poczucia braku bezpieczeństwa w pracy, gwarancji zatrudnienia czy reprezentacji (np. przez związki zawodowe). Profesor Standing jest również propagatorem bezwarunkowego dochodu podstawowego. Jak twierdzi, to właśnie z braku elementów stałych w życiu pracownika bierze się rosnące poparcie ruchów nacjonalistycznych. Według niego najważniejsza jest gwarancja stałego przychodu, zatrudnienie zaś powinno być kwestią drugorzędną.
Obecny rynek pracy jest stworzony na podstawie zasad panujących w erze industrialnej. W 2006 roku do grona trzech największych firm na świecie należały GE, Gazprom i Exxon, teraz jest to Apple, Alphabet oraz Microsoft. Paneliści zauważyli, że coraz częściej jedynie wąskie grono wybitnie uzdolnionych specjalistów jest w stanie funkcjonować na zasadach elastycznego zatrudnienia, natomiast reszta osób skazana jest na niestabilność. Nie ma uniwersalnego modelu dla rynku pracy, a mobilność międzysektorowa nie do końca i nie wszędzie się sprawdza. Dyskusje dopełniła obecność na Forum związków zawodowych, które mimo że są marginalizowane jako organizacja i z postępującą robotyzacją mogą zniknąć z rynku, dołączyły do debaty, poszukując odpowiedniego rozwiązania.
Jerzy Buzek przewodniczący Rady Programowej EFNI, przewodniczący Komisji Przemysłu Badań Naukowych i Energii, Parlament Europejski.
Henryka Bochniarz wiceprezydent Business Europe, prezydent Konfederacji Lewiatan
Jerzy Buzek przewodniczący Rady Programowej EFNI, przewodniczący Komisji Przemysłu Badań Naukowych i Energii, Parlament Europejski i Nadya Savchenko deputowana, Rada Najwyższa Ukrainy.
Deklaracja Sopocka
Oficjalne odczytanie Deklaracji Sopockiej, czyli dokumentu, który podsumowuje Forum, następuje podczas Gali zamknięcia. Każdy z uczestników może zgłosić swoją propozycję, co według niego powinno się w niej znaleźć. W tym roku Deklaracja podkreślała wartości, które są fundamentem Zjednoczonej Europy, czyli m.in. bezpieczeństwo, otwartość oraz obywatelskość. Henryka Bochniarz, prezydent Lewiatana, zaakcentowała w swoim przemówieniu, że Europa najbardziej potrzebuje mądrych inwestycji, wspierania innowacyjności, informatyki, robotyki, oraz specjalnych programów kształcenia.
Gość specjalny Martin Ford, autor książki Świt robotów, zwrócił uwagę na jeszcze inny aspekt pracy przyszłości: w dużej mierze zostanie ona zastąpiona przez maszyny. Według danych przedstawionych przez Forda, 90% pracowników w Stanach Zjednoczonych pracuje w branżach, które istniały na rynku 100 lat temu, natomiast te, które powstały w międzyczasie, nie zatrudniają zbyt wielu osób, np. nanotechnologia, biologia syntetyczna czy wirtualna rzeczywistość. Ta dysproporcja rodzić będzie pogłębiające się nierówności w społeczeństwie. Martin Ford był kolejnym prelegentem, który jako możliwe rozwiązanie wskazywał na oddzielenie pracy od dochodu, a tym samym wprowadzenie gwarantowanej pensji podstawowej. Podobne programy pilotażowe są sprawdzane w Danii i Holandii.
Henryka Bochniarz wiceprezydent Business Europe, prezydent Konfederacji Lewiatan (od lewej), Olga (Kora) Sipowicz wokalistka rockowa i autorka tekstów, Grażyna Torbicka, dziennikarka, prezenterka telewizyjna.
Marek Kamiński podróżnik, polarnik, przedsiębiorca.
Inne tematy
Podczas Europejskiego Forum Nowych Idei dyskutowano również na temat migracji, konsekwencji brytyjskiego referendum, europejskich finansów, cyfryzacji gospodarki oraz o wyzwaniach klimatycznych i konkurencyjności Europy wobec reszty świata.
Kazimierz Smoliński sekretarz stanu, Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa (od lewej), Jerzy Kwieciński sekretarz stanu, Ministerstwo Rozwoju, Danuta Hübner przewodnicząca Komisji Spraw Konstytucyjnych, poseł do Parlamentu Europejskiego.
Michał Boni poseł do Parlamentu Europejskiego (od lewej), Gabriele Bischoff przewodnicząca Grupy Pracowników, Europejski Komitet Ekonomiczno- Społeczny (EKES) i Marc Mossé dyrektor działu kontaktów z instytucjami UE i rządowymi, Microsoft
Ewelina Kroll