M A G A Z Y N P O M O R S K I
47
E N E R G I A Z WĘ G L A ? N I E KON I E C Z N I E
Wszyscy chcemy oddychać czystym powietrzem, ale wielkie zakłady prze-
mysłowe i elektrownie węglowe emitują coraz więcej toksycznych związków
zanieczyszczających nasze środowisko i szkodliwych dla naszego zdrowia.
Czy taka musi być cena cywilizacji?
W
spółczesny świat uza-
leżniony jest od energii
elektrycznej. Wszystkie
dziedziny życia społeczno-gospo-
darczego wymuszają jej stoso-
wanie. Energetyka jest sektorem
strategicznym dla bezpieczeństwa
państwa stymulującym rozwój go-
spodarczy. Produkcja energii elek-
trycznej na mieszkańca w Polsce
jest o połowę mniejsza niż ta wiel-
kość dla krajów tzw. „starej” Unii
Europejskiej. Nasza energetyka
opiera się jednak na węglu; ok. 93
proc. energii elektrycznej pozy-
skuje się z elektrowni spalających
węgiel. W krajach Unii Europej-
skiej natomiast głównym źródłem
pozyskiwania energii jest węgiel
na równi z energią jądrową (po
30 proc. udziału). Na przykład
w Niemczech 25 proc. energii po-
chodzi ze źródeł odnawialnych
(w Polsce 8 proc., w tym 6,4 proc.
stanowi energia wodna). Poten-
cjalnie energia wodna mogłaby
zaspokoić połowę aktualnego
zużycia energii przez ludzkość.
Energia geotermiczna mogłaby
dwukrotnie zaspokoić zapotrze-
bowanie ludzkości, energia wiatru
– sześćdziesiąt razy, a energia sło-
neczna prawie sześć tysięcy razy.
– Przed polską energetyką stoją
ambitne zadania – mówi prof. dr
hab. inż. Waldemar Kamrat, spe-
cjalista ds. energetyki komplek-
sowej na Politechnice Gdańskiej.
– Rozwój tego sektora powinien
bardziej konsekwentnie uwzględ-
niać otoczenie prawno-polityczne,
uwarunkowania ekonomiki i eko-
logii, uwarunkowania społeczne
przy realizacji zasad „zrównowa-
żonego rozwoju”, zapewnienia
bezpieczeństwa energetycznego
kraju i postępu cywilizacyjnego.
Czysta energia ze słońca
W ciągu ostatnich lat nastą-
pił szybki rozwój technologii
energetycznych, tj. technologii
wytwarzania, magazynowania
i konwersji energii. Głównym kie-
runkiem rozwoju jest tzw. energia
odnawialna. Odnawialne źródła
energii wykorzystują energię
wody, wiatru, promieniowania
słonecznego, energię geotermalną,
energię pozyskiwaną z biomasy
biogazu.
Źródłem energii na ziemi jest
słońce. Energia powstaje w elek-
trowniach słonecznych z ogni-
wami fotowoltaicznymi oraz
w elektrowniach słonecznych
cieplnych, a także w systemach
z kolektorami cieplnymi. Również
energia w elektrowniach wiatro-
wych pochodzi ze słońca – wiatr
spowodowany jest przez nierów-
nomierne ogrzewanie różnych
obszarów ziemi. Energia pozyski-
wana w elektrowniach wodnych,
biogazowych, biomasowych oraz
związanych z falowaniem wody
niewątpliwie ma też swoje pocho-
dzenie w słońcu. Paliwa kopalne
–węgiel, ropa nafowa też powsta-
wały z udziałem słońca.
Zasoby energii morskiej są
praktycznie nieograniczone, a za-
soby energii zawartej w wietrze
przekraczają obecne zapotrze-
bowanie ludzkości. Także zasoby
energii z biomasy i biogazu uznaje
się za bardzo duże. Nie grozi za-
tem ani nam, ani przyszłym poko-
leniom defcyt energii. Ogranicze-
niem dostępu do energii może być
jednak koszt pozyskania energii.
Energia ze źródeł odnawialnych
jest droższa niż energia ze źródeł
konwencjonalnych, wykorzystu-
jących paliwa kopalne.
Energia odnawialna podle-
ga odtworzeniu we względnie
krótkim czasie, można przyjąć,
że w krótszym niż czas życia czło-
wieka. Dla energii z biomasy jest
to czas zbliżony do okresu wege-
tacji roślin. Dla energii słonecznej
i wiatrowej można przyjąć, że za-
soby tej energii podlegają ciągłe-
mu „odnawianiu”. Energia odna-
wialna nie wywiera negatywnego
wpływu na środowisko naturalne.
Wykorzystanie jej może pozwolić
na uniezależnienie się od państw
posiadających nośniki energii (za-
soby węgla czy ropy nafowej). Czy
odnawialne źródła energii są pa-
naceum na bolączki energetyczne
współczesnego świata? Tak, ale
trzeba wziąć pod uwagę pewne
niedostatki. W przypadku energii
wiatrowej i słonecznej nie da się
planować zdolności produkcyj-
nych ze względu na zmienność
wiatru i nasłonecznienia. Dlate-
go stosuje się różne technologie
zasobników do magazynowania
energii. Nie ma jednak odwrotu
od odnawialnych źródeł energii;
musimy pamiętać, że przema-
wiają za nimi nie tylko względy
ekonomiczne, ale też środowi-
skowe. Stoimy przed rewolucją
energetyczną: energia odnawial-
na prędzej czy później pojawi się
w naszych domach, np. w postaci
paneli fotowoltaicznych na da-
chach domów. Ludzie obawiają się
tych nowości. Polska energetyka
odnawialna zmaga się również
z niezrozumieniem Minister-
stwa Gospodarki i z oporem frm
energetycznych, dla których elek-
trownie oparte na wykorzystaniu
energii odnawialnej stanowić będą
konkurencję. Dyrektywa unijna
zakłada wzrost udziału energii
odnawialnej i obowiązek zakupu
ENERGIA Z WĘGLA?
NIEKONIECZNIE