Zrównoważony rozwój pod projektowym parasolem

Społeczności Regionu Bałtyckiego będą w najbliższej dekadzie działać wspólnie na rzecz zrównoważonego rozwoju jeszcze intensywniej niż dotąd. Takie cele i zdania wyznacza Baltic 2030 Action Plan. Lokalne samorządy i organizacje otoczenia biznesu, które chcą się zaangażować we wspólne przedsięwzięcia, będą działały pod parasolem wsparcia partnerów projektu Umbrella 2.0. 

Partnerzy projektu Umbrella 2.0 zorganizowali dyskusję wokół najważniejszych tematów związanych ze zrównoważonym rozwojem w krajach położonych wokół Morza Bałtyckiego. Uczestnicy wirtualnej konferencji mieli możliwość zapoznać się z działalnością kilku organizacji działających w regionie Bałtyku na rzecz wspólnego rozwoju oraz przedyskutować płaszczyzny i możliwości współpracy. O potrzebie tego spotkania świadczy fakt, że już od początku konferencji jej uczestnicy byli aktywni na czacie, wymieniali się informacjami i zachęcali do współpracy. Spotkanie prowadziła Krystyna Wróblewska, dyrektor Departamentu Współpracy Zagranicznej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego. 

Parasol dla poczatkujących
W wirtualnym spotkaniu wzięli udział przedstawiciele samorządów, organizacji otoczenia biznesu i instytucji zainteresowanych rozwojem współpracy międzynarodowej między społecznościami państw bałtyckich. 

„To pierwsze wydarzenie mające na celu podniesienie świadomości na temat aktualnych gorących tematów w regionie Morza Bałtyckiego” – mówiła Magda Leszczyna-Rzucidło, lider projektu, dyrektor International Permanent Secretariat Euroregion Baltic. Poinformowała ona, że głównym celem projektu jest rozwój wiedzy, wzajemnego zrozumienia swoich potrzeb i kreowania umiejętności współdziałania w formie efektywnego partnerstwa w regionie Morza Bałtyckiego. Dlatego projekt jest adresowany do lokalnych społeczności i samorządów oraz innych małych organizacji, które uczą się dopiero realizacji projektów międzynarodowych oraz chcą nabrać doświadczenia pracy w zespołach składających się z przedstawicieli różnych kultur i środowisk. 

Wsparcie otrzymają szczególnie te osoby, które dopiero włączają się w działania realizowane w ramach Programu Południowy Bałtyk, a wcześniej nie były zaangażowane w projekty wykonywane w ramach sieci współpracy transgranicznej, jak wyjaśniła Magda Leszczyna-Rzucidło. Do skorzystania z narzędzi programu Umbrella 2.0 zapraszane są organizacje zainteresowane przełamywaniem barier i tworzeniem wspólnej tożsamości Południowego Bałtyku. Projekt realizuje trzech partnerów o dużym doświadczeniu w inicjowaniu i rozwoju przedsięwzięć integracyjnych: Euroregion Bałtyk (ERB – Euroregion Baltic), Związek Miast Bałtyckich (UBC – Union of the Baltic Cities) oraz Organizacja Współpracy Państw Bałtyckich (BSSSC – Baltic Sea States Sub-regional Cooperation).

Współpraca regionalna 
„Euroregion Bałtyk działa od 1998 roku i stanowi silną sieć partnerską społeczności lokalnych południowego Bałtyku” – mówiła Johanna Rönn, reprezentująca ERB Presidency w 2021, którą sprawuje obecnie Region Blekinge. W skład tej aktywnej organizacji wchodzą Warmia, Mazury i Pomorze, regiony Blekinge, Kalmar, Kronoberg ze Szwecji, region Kłajpedy, Bornholm i Obwód Kaliningradzki oraz Stowarzyszenie Gmin Polskich Euroregionu Bałtyk i Stowarzyszenie Władz Lokalnych Skane. Wraz z dynamicznym rozwojem aktywności członków ERB, już po kilku latach istniała konieczność instytucjonalizacji działań. 

W celu usprawnienia koordynacji wspólnych przedsięwzięć w 2004 roku powstał Międzynarodowy Stały Sekretariat, który działa jako częściowo niezależna jednostka. Sekretariat prowadzony jest przez Stowarzyszenie Gmin Polskich Euroregionu Bałtyk, w którym jest 38 gmin z województw warmińsko-mazurskiego oraz pomorskiego. Prezydencja ERB zmienia się co roku, a Zarząd ERB składa się z 9 członków, reprezentantów każdego z 9 regionów oraz Rady Młodych. 

„Euroregion Bałtyk koncentruje się w tej chwili na trzech rodzajach aktywności: Radzie Młodych, ERB Water Core Group oraz Mobility Core Group” – informowała Johanna Rönn z Belkinge. 
„Związek Miast Bałtyckich jest działającą od 20 lat siecią 80 miast z Regionu Morza Bałtyckiego z miastami członkowskimi z Danii, Estonii, Finlandii, Niemiec, Łotwy, Litwy, Norwegii, Polski, Rosji i Szwecji” – mówił Marko Paunovic, dyrektor UBC Antenna w Brukseli. W ramach organizacji działają komisje, które wyznaczają kierunki przekształcania miast z krajów bałtyckich w miasta kultury, miasta sprzyjające aktywności społecznej i miasta zdrowe, bezpieczne, inteligentne i rozwijające się gospodarczo i społecznie. 

W syntetyczny sposób aktywność BSSSC scharakteryzowała Marta Czarnecka-Gallas z Sekretariatu Generalnego BSSSC. Obecnie przewodniczącym Rady BSSSC jest Mieczysław Struk, marszałek województwa pomorskiego. Misją BSSSC jest działanie w formule panbałtyckiej integrującej aktywność wszystkich krajów Morza Bałtyckiego. Owocem współpracy regionalnej i międzynarodowej jest osiąganie wspólnych celów i interesów regionów działających w basenie Bałtyku. Chodzi również o promowanie przykładów dobrych praktyk w ramach wspólnych działań, projektów i inicjatyw. 

Bałtyk 2030
Istotę strategii dla regionu Morza Bałtyckiego do roku 2030 w obszernej prezentacji przedstawiła Olga Zuin – Programme Coordinator of Baltic 2030, Council of the Baltic Sea States. Plan działania „Bałtyk 2030” koncentruje się na trzech kluczowych elementach, zrównoważonym rozwoju gospodarki, środowiska i społeczeństwa. Spina je nowa wspólna wizja, która ma inspirować aktywność wszystkich zainteresowanych stron, instytucji, sektorów i mieszkańców regionu Morza Bałtyckiego. W strategii do 2030 wyodrębniono sześć priorytetowych obszarów tematycznych oraz ustalono grupę sześciu zalecanych procesów aktywizujących społeczności regionu. Mają one umożliwić wszystkim zainteresowanym podmiotom zwiększenie ich zaangażowania we współpracę na rzecz realizacji wspólnej wizji określonej w „Baltic 2030 Action Plan”. 

Marek Grzybowski